donderdag 20 oktober 2011

Spiel 2011

Vandaag ben ik naar Spiel geweest, en zoals altijd was het weer een leuke dag. Tot een volledig verslag van mijn dag ben ik niet meer in staat, dus houd ik het bij een paar korte opmerkingen.

De rij voor de kassa. Vorig jaar hebben we een uur moeten wachten voordat we een kaartje hadden; naar later bleek kwam dat door een nieuw ticketsysteem. Dit jaar waren we om half tien bij de Messe, en toen stond er werkelijk nog bijna niemand. Binnen no-time hadden we kaartjes, en toen hoefden we enkel nog maar te wachten tot de deuren opengingen. Binnen was het ook lekker rustig; de eerste momenten althans.

De Dominion-promo. Ik wist dat er een nieuwe promo-kaart voor Dominion was, de "Walled Village" (ommuurd dorp). Maar bij de stand van Rio Grande zag ik een andere promo hangen, die ik nog niet eerder gezien had: de Gouverneur. Jawel, na Carcassonne heeft nu ook Puerto Rico een cadeautje gekregen voor zijn 10e verjaardag.

Weinig tijd om te spelen. Als je in een dag de hele beurs wilt zien, dan heb je eigenlijk geen tijd over om te spelen. Ik heb de tijd hard nodig gehad eerst om de beurs te verkennen, dan om de aanbiedingen en tweedehandsspellen uitvoerig te checken, en uiteindelijk ook om een aantal spellen van mijn verlanglijstje aan te schaffen. Pas halverwege de middag had ik tijd om te spelen, maar toen was ik al behoorlijk moe. Uiteindelijk heb ik alleen nog maar een kort spelletje Tumbling Dice gedaan. Als je spellen wilt spelen op Essen, dan moet je eigenlijk minstens 2 dagen gaan. Helaas zit dat er voor mij niet in.

Matig jaar? Zoals uit mijn voorbeschouwingen al bleek, had ik niet echt een beeld van welke spellen de toppers van Essen zouden gaan worden. Op Spiel zelf ben ik niet veel wijzer geworden. Er stak vooralsnog niet echt een spel bovenuit. Daarom heb ik vergeleken met vorig jaar maar de helft uitgegeven. Eventuele topspellen die ik gemist heb, komen op een later tijdstip nog wel.

Wat ik gekocht heb:
Dominion Hinterlands, natuurlijk. Met daarbij gratis de Governor promo (zie boven).

Power Grid: First Sparks. Een kortere versie van de klassieker. (Zie mijn eerste Essen-preview.)

Power Grid: The Robots. (Ook zoals voorspeld in mijn previews.)

Paperclip Railways. (Uit mijn tweede preview.) Hier kreeg ik twee promo-kaartjes bij, waarvan eentje speciaal voor Essen gemaakt was.

Master Merchant. (Eveneens uit mijn tweede preview.)

Hau La. Een spel van vorig jaar dat bij dezelfde Japanse kraam lag als Master Merchant. Torens bouwen van een schuimrubber-achtig, buigzaam materiaal.

Innovation. Een impuls-aankoop. Van de maker van het fantastische Glory to Rome. Heb ik veel goede dingen over gehoord.

Powerboats. Een goed spel, dat ik voor 15 euro bij Heidelberger heb meegenomen. Dat is het me wel waard.

Cash 'n' Guns: Yakuzas. Slechts 2,50 euro voor deze uitbreiding, die hopelijk nog in de doos bij het basisspel past, en dus geen ruimte op de plank in zal nemen.

Carcassonne: Die Schule en Dominion: Carcassonne. Twee uitbreidingen in één klein zakje, voor het goede doel. Ik heb dit keer gekozen voor de Duitse versie van de Dominion-kaart, vanwege de naam.


Niet gekocht, onder andere:
Ora et Labora (de Engelse versie heeft Spiel niet gehaald, en ik had geen zin in kriegelig kleine kaartjes met dito Duitse tekst), het Nederland-deck voor Agricola (ook niet aanwezig), 1830 (maar een collega heeft het gekocht, dus dat is geen probleem), Kingdom Builder en Urban Sprawl (toch eerst de kritieken maar eens afwachten).

maandag 17 oktober 2011

September 2011

In september speelde ik 40 spellen, waarvan Dominion de meestgespeelde was, met 10 keer. Niet zo'n goede spellenmaand dus, maar er zaten wel een behoorlijk aantal nieuwe spellen tussen. Dat waren de volgende:



Villa Paletti
De firma Zoch heeft een aantal behendigheidsspellen uitgegeven die ook voor spelers van strategische spellen interessant zijn. Twee van mijn favoriete spellen zijn Bausack en Bamboleo, en daarom was ik erg benieuwd naar Villa Paletti, dat in 2002 de Spiel des Jahres won. En ik moet zeggen, dit is wederom een topspel.

Het spel begint met het neerzetten van alle speelstukken op het grondstuk, waarna geloot wordt wie met welke kleur speelt. De startspeler legt het grootste (blauwe) plateau neer, en daarna moeten de spelers om de beurt een van hun eigen stukken op het bovenste plateau zetten. Als ze dat niet meer kunnen, dan mogen ze in plaats daarvan een nieuwe verdieping beginnen.

Als het kleinste plateau gelegd is, maar niemand meer een stuk kan verplaatsen, dan is het spel afgelopen. Ook als de toren instort, eindigt het spel. De winnaar is de speler met de meeste (en grootste) stukken op het hoogste niveau. Tenzij dat natuurlijk degene is die de toren heeft laten instorten; dan wint de speler die voor hem de meeste stukken op het bovenste patform had.

Villa Paletti is een geslaagde mengeling van behendigheid en strategie. Door het handig neerzetten van je speelstukken kan je voorkomen dat een van jouw stukken een cruciale steunpilaar is, en dus niet weggehaald kan worden. Het spel is het leukst met 4 spelers, omdat dan iedere kleur een eigenaar heeft, maar ook met 3 spelers is het de moeite waard.



Discworld: Ankh Morpork
Over dit spel heb ik eerder al wat geschreven. Na Spellen aan Zee kwam het nog een paar keer op tafel, en ik begin wat twijfels te krijgen bij de gebalanceerdheid.

Zolang alle spelers goed op blijven letten, is het heel moeilijk om je overwinningsconditie te bereiken. De door mij gespeelde spellen duurden dan ook steeds tot de trekstapel op was. Een van de personages heeft precies dat als overwinningsconditie: met Commander Vimes win je als het spel niet tussentijds wordt afgebroken. In mijn ervaring heeft Commander Vimes dan ook de meerderheid van de spellen gewonnen.

De volgende keer dat we Ankh Morpork spelen, zal ik Vimes daarom van tevoren uit het spel verwijderen. Wellicht wordt het daardoor voor alle spelers makkelijker om te winnen.



Magna Grecia
Dit is al een wat ouder spel dat vergeten lijkt te zijn, maar het is best aardig om te spelen. Iedere speler probeert met zijn eigen kleur wegen dorpen met elkaar te verbinden. Ook kunnen ze nieuwe steden stichten, of marktplaatsen neer te zetten. Al deze acties kunnen punten opleveren; sommige tijdens het spel, andere tijdens de eindtelling.

Magna Grecia is, zoals ik zei, niet onaardig, maar ook niet echt vernieuwend. Het onderscheidt zich niet erg van andere "verbindingsspellen". De regels zijn hier en daar verwarrend, omdat iedere manier van speelstukken plaatsen en iedere scoringswijze andere regels heeft over hoe lokaties verbonden moeten zijn met je eigen netwerk. Ik zal dit niet afslaan om te spelen, maar zal het ook niet zelf uitkiezen.


Quarriors!Dragon Delta, Dobble
Deze spellen heb ik sinds Spellen aan Zee niet meer gespeeld, dus voor mijn mening over deze spellen verwijs ik je naar mijn eerdere verslag.

Augustus 2011

Ik loop een beetje achter, dus post ik vandaag even twee maandoverzichten. Dat kan ook wel, want in augustus heb ik slechts 49 keer een spel gespeeld. Het vaakst speelde ik Dominion (13 keer) en Taipan (9 keer).

Hieronder staan de vier spellen die voor het eerst op tafel kwamen, met de beste zoals gewoonlijk voorop.

The Climbers
In The Climbers bouwen de spelers aan een hoge toren. Iedere beurt moet een speler eerst een blok verplaatsen, en daarna mag hij met zijn pion over het bouwerk lopen. Maar daarbij mag de pion alleen op zijn eigen kleur of op de neutrale kleur lopen. Iedere zijde van een blok heeft namelijk een andere kleur. Bovendien kan een pion geen grote hoogteverschillen overbruggen.

Bij The Climbers moet je proberen zo hoog mogelijk te eindigen, en tegelijk de weg omhoog te blokkeren voor je tegenstanders. Maar doe je dat te goed, dan eindig je misschien wel alleen op een blok, terwijl je tegenstanders aan een andere kant van de toren samenwerken om zo nog hoger te komen.

Helaas is dit spel in Nederland niet te koop, voor zover ik weet. Jammer; het exemplaar waar ik mee gespeeld heb, was van iemand anders, en ik zou het best willen hebben. Het moet in het buitenland besteld worden, tegen hoge verzendkosten, want het is een zwaar spel. Ik zal eens kijken of ik het in Essen te koop zie liggen.


Lino
Om de beurt leggen beide spelers een van hun stenen op het onregelmatig gevormde bord. Wie een rij helemaal afmaakt, krijgt daar punten voor, en aan het eind verdien je nog punten voor een ononderbroken rij in je eigen kleur. Deze twee manieren om punten te scoren zorgen voor een gezonde dosis spanning in het spel. Als je bijvoorbeeld een rij van 6 van jouw stenen hebt, met in diezelfde rij nog 2 open plekken, leg je dan die 7e steen aan, in de wetenschap dat je tegenstander dan steen nummer 8 kan neerleggen om de rij vol te maken?

Lino is een bijzonder geslaagd spelletje, dat niet te lang duurt maar wel je hersens laat kraken. Omdat het speelveld iedere keer een andere vorm heeft, vermoed ik dat het een behoorlijke wederspeelbaarheid heeft.


Ombatu
Een klein abstract spelletje voor maximaal 6 spelers. Iedere beurt gooit een speler een dobbelsteen, die aangeeft hoever hij een van zijn 3 speelstukken moet verplaatsen. Daarbij mag een speelstuk ook bovenop andere speelstukken terecht komen, maar als het stuk omhoog of omlaag verzet wordt, telt het hoogteverschil mee in het aantal zetten. Kan hij geen van zijn stukken verzetten, dan ligt hij uit het spel.

Ombatu is een onbekend spel met eenvoudige regels. Het is wel vrij chaotisch, en kan vrij lang duren terwijl de eerste spelers er al snel uit kunnen liggen. Daarom is het niet een van mijn favorieten deze maand, hoewel ik er geen bezwaar tegen heb om het nog eens te spelen.


Neuland
Door het plaatsen van je mannetjes op de verschillende lokaties op het bord kan je goederen verzamelen, daarna met die goederen nieuwe gebouwen bouwen, en met die gebouwen goederen in andere goederen omzetten. Welke goederen je hebt wordt aangegeven door de gebouwen waar je mannen op hebt staan. Uiteindelijk kan je gebouwen bouwen die punten geven; wie het eerst een bepaald aantal punten heeft, heeft gewonnen.

Dat klinkt simpel, maar de regels van Neuland zijn erg verwarrend. Het heeft voor mij minstens een half spel geduurd voordat ik een beetje door had wat er allemaal op het bord gebeurde. Daarna was het eindspel een teleurstelling: je kan een gebouw maar voor beperkte tijd bezet houden, en als je dan niet door kan gaan naar het volgende gebouw in de productieketen, dan moet je weer helemaal van voren beginnen. Het is dan ook voor de tegenstanders te makkelijk om iemand te blokkeren, zodat het spel helemaal vastloopt.

Neuland was voor mij geen positieve ervaring. Jammer, want het concept is niet onaardig.



En dan heb ik ook nog twee nieuwe uitbreidingen gespeeld:

Carcassonne: Kooplieden en bouwmeesters
Dit was de tweede uitbreiding van Carcassonne, en daarmee tegelijk ook de laatste die de moeite waard is. De bouwmeester geeft je een extra motivatie om je eigen steden of straten uit te breiden, maar de handelsgoederen geven je redenen om een stad van je tegenstander af te sluiten. De speler die de laatste tegel van een stad neerlegt, krijgt namelijk de goederen die in die stad zijn afgebeeld.

Zo maakt deze uitbreiding de keuzes waar je een tegel neer moet leggen een stuk lastiger. Kooplieden en bouwmeesters is net zoals de eerste Carcassonne-uitbreiding eigenlijk verplichte kost als je van Carcassonne een strategisch spel wilt maken.


Dixit Odyssey
Deze uitbreiding voegt een aantal speelwijzen toe aan Dixit, waaronder een voor 7 tot 12 spelers. Maar die heb ik allemaal niet geprobeerd; wij hebben alleen de nieuwe kaarten toegevoegd aan de trekstapel van Dixit en Dixit 2. Niets vernieuwends, dus; maar wel de moeite waard. De nieuwe tekeningen zijn van een andere artiest, maar sluiten goed aan bij de kaarten uit de eerdere edities.

donderdag 13 oktober 2011

Meer Essen nieuwtjes

Mijn vorige vooruitblik op Essen kreeg gemengde kritieken: blijkbaar waren de door mij uitverkoren spellen niet echt de moeite van het vermelden waard. Dit keer komen mijn verrassendere keuzes aan bod; laten we hopen dat mijn trouwe lezers hier tevreden mee zijn. Maar eerst nog een update over de spellen van vorige keer:

  • De nieuwe uitbreiding voor Funkenschlag/Hoogspanning/Power Grid is geen kaart, maar een AI: De Robots. Met deze extra speler zou het spel voor 2 spelers leuker worden, maar de robots zijn ook met meer spelers te gebruiken. Voor mij is dit een vanzelfsprekende aanschaf.
  • De eerste foto's van 1830 zijn op BGG verschenen. De Duitse versie ligt al in de winkel, en is op Essen te koop voor 40 euro bij een internet-discounter. Voor die prijs moet ik mijn best doen om 'm te laten liggen (maar dan wel de Engelse versie).
  • Dominion: Hinterlands komt ook in Nederland uit, zo heeft 999 Games bekend gemaakt. Gelukkig maar, want de eerste kaarten die bekend zijn gemaakt zien er goed uit!
En dan kunnen we nu toch echt naar de tweede helft van mijn verlanglijstje. De meeste nieuwe uitgaven in Essen maken op mij niet veel indruk. Het is veel van hetzelfde. Ik ben op zoek gegaan naar ongebruikelijke spellen van kleinere uitgevers, die waarschijnlijk niet snel in Nederland uitgegeven zullen gaan worden.


Paperclip Railways
Er zijn veel treinenspellen, maar dit is wel een uitzonderlijke. In dit spel probeer je een netwerk van spoorlijnen te bouwen tussen een aantal lokaties. De lokaties zijn niet (zoals vaak) vastgelegd op een bord, maar kan je willekeurig binnen het speelgebied op tafel neerleggen. En voor de spoorlijnen heeft de ontwerper een modulair systeem van speelstukken ebdacht, waarmee eenvoudig lijnen van verschillende lengtes gevormd kunnen worden.

Als een lokatie eenmaal is neergelegd, mag elke speler deze aan hun netwerk verbinden; elke lokatie heeft een speciale eigenschap, die voor iedereen geldt die een spoorlijn naar dit gebouw heeft aangelegd.

Het idee voor Paperclip Railway is gebaseerd op een spel van Essen 2010, String Railway. Maar door de verscheidenheid aan lokaties in Paperclip Railway is dat spel net wat leuker, denk ik. Bovendien lijken mij paperclips als spoorlijnen handiger in het gebruik dan touwtjes. Ik ben erg benieuwd naar dit spel, waarvoor trouwens ook al een behoorlijk aantal promos verschenen zijn. Daar moet ik bij de Surprised Stare kraam dus eventjes goed op letten.


Master Merchant
De meeste navolgers van Dominion hebben het basisprincipe van hun voorganger vrijwel letterlijk gekopieerd, en voegen hooguit wat extra mechanismen en een thema toe. Dat leidt zelden tot een verbetering, en Dominion blijft door zijn eenvoud het beste spel in zijn genre. Maar zo af en toe zijn er deck-building games die het hele idee omgooien. Master Merchant schijnt zo'n spel te zijn.

In dit spel speel je actiekaarten, en koop je daarna iedere beurt een nieuwe kaart, net als in Dominion. Maar aan het eind van je beurt leg je de niet-gebruikte kaarten niet af; die bewaar je tot de volgende ronde. Pas als je geen kaart meer in je hand hebt, pak je de hele aflegstapel op. Je hebt daarna de vrije keus uit al je kaarten.

Deze wijziging verandert het hele spel. Je bent niet meer afhankelijk van de kaarten die je trekt, maar kan in theorie je beurten uitplannen. Hoe dat in de praktijk gaat werken, is afwachten. In ieder geval lijkt Master Merchant een snel spel te zijn, want er zijn in totaal maar 40 kaarten. Dat betekent dat er minder variatie mogelijk is dan met Dominion. Maar voor 10 euro hoef ik het geen 300 keer te spelen om toch waar voor mijn geld te krijgen.

Van de andere Dominion-klonen lijkt Eminent Domain mij het interessantst. Dit is een kruising tussen Dominion en Race for the Galaxy of Glory to Rome. Helaas is dit spel nog maar net verschenen en is de uitgever niet op Essen aanwezig. Daar moet ik later dus nog eens achteraan.


Urban Sprawl
De auteur van Dominant Species, Chad Jensen, heeft alweer een mooie euro-game ontworpen. In Urban Sprawl zijn de spelers projectontwikkelaars die zoveel mogelijk aanzien willen verwerven door het volbouwen van een grote lap grond. Natuurlijk moeten ze hiervoor eerst de benodigde vergunningen verkrijgen, om daarna de bouwcontracten te vervullen. Hoeveel prestige een gebouw oplevert, hangt natuurlijk af van de lokatie.

Net zoals Dominant Species is Urban Sprawl een stevig en lang spel. Ik heb geprobeerd de regels door te werken, maar dat is nog best lastig. Gelukkig heb ik gelezen dat de moeilijkheidsgraad van het spel zelf nog wel meevalt. Het is een actiepuntenspel, en dat betekent dat de gevolgen van een actie beter te overzien zijn dan in een chaotisch werkverschaffingsspel als Dominant Species. Misschien dat ik mijn medespelers die twijfelen aan de kwaliteit van DS wel aan de US kan krijgen.


1865 Sardinia
Misschien is er aan het eind van de dag nog geld over. In dat geval zou ik zomaar eens 1865 kunnen kopen. Dit is een 18xx-treinenspel dat zich afspeelt op Sardinie en Corsica. Het grootste deel van de regels is als in een standaard 18xx: het kopen van aandelen van de spoorwegmaatschappijen, het aanleggen van rails, en het bouwen van stations.

Een nieuwigheid in dit spel is de manier waarop de winst van een maatschappij wordt bepaald. In een normale 18xx is het bepalen van de meest rendabele route een tijdrovende aangelegenheid. 1865 vervangt dit door een eenvoudiger systeem op basis van de treinen en stations die een maatschappij bezit. Daarnaast zijn er regels toegevoegd over het samenvoegen van maatschappijen, en zijn er "virtuele spelers" die ook aandelen kopen en verkopen.

Naar het schijnt kan de 2-spelervariant van 1865 in een paar uur gespeeld worden, en is ook het volledige spel niet overdreven lang. Dit lijkt me een aardige aanvulling op mijn groeiende 18xx-verzameling.


Over een week is het al zover; dan ga ik naar Essen. Daarna zal ik hier zo snel mogelijk mijn ervaringen met bovenstaande en andere spellen posten.